Θυμάρι (Thyme)

Περιγραφή φυτού: Το Φυτό μελισσοτροφικό, φαρμακευτικό και αρωματικό. Ο βασιλιάς των θυμαριών είναι το «κεφαλωτό» (Thymbra capitata) με το εξαίσιο άρωμά του, από το οποίο παράγεται και το περίφημο θυμαρίσιο μέλι.
Το θυμάρι περιέχει ένα αιθέριο έλαιο που αποτελείται από θυμόλη (40%), καρβακρόλη και πλήθος άλλων ουσιών και ιχνοστοιχείων. Γι’ αυτό και έχει πολλές ωφέλιμες δράσεις: αντιμικροβιακή, αντισπασμωδική, αποχρεμπτική, στυπτική, αντιοξειδωτική, αντισηπτική, τονωτική. Αναφέρεται ότι ο Μέγας Αλέξανδρος πλενόταν με αφέψημα θυμαριού για ευεξία και για να καταπολεμά τις ψείρες.
Αναντικατάστατο μπαχαρικό στην ελληνική κουζίνα το θυμάρι αρωματίζει, νοστιμίζει και συντηρεί κρέατα, πουλερικά, σάλτσες, σούπες, μαρινάδες. Μπαίνει και σε ψάρια, γιατί, σε αντίθεση με την επίσης κυρίαρχη ρίγανη, έχει την ιδιότητα να μην πικρίζει.

Τα θυμάρια είναι πολύ ανθεκτικά φυτά και απαιτούν ελάχιστες φροντίδες. Προσαρμόζονται εύκολα σε φτωχά και βραχώδη εδάφη.

Όσο περισσότερο ήλιο απολαμβάνουν τόσο καλύτερο άρωμα αποκτούν. Η συλλογή των κορυφών γίνεται λίγο πριν την ανθοφορία, όταν δημιουργείται και η μεγαλύτερη συγκέντρωση αρωματικών και φαρμακευτικών ουσιών. Το αποξηραμένο θυμάρι διατηρείται σε αεροστεγή γυάλινα δοχεία.

Παράγει έξι τουλάχιστον διαφορετικά αιθέρια έλαια. Πώς είναι αυτό δυνατό; κανείς δεν γνωρίζει. Τα βότανα είναι πανομοιότυπα, αλλά όταν αναπτύσσονται από μόνα τους άγρια στην φύση τα χημικά συστατικά διαφέρουν σημαντικά από βότανο σε βότανο, και το ίδιο συμβαίνει και με το άρωμα.

Αυτό είναι εύκολο να αποδειχτεί σε ένα περίπατο στο βουνό. Συχνά ζουλάμε πανομοιότυπες θυμαριές και μυρίζουν παρά πολύ διαφορετικά. Εξαιτίας αυτής της μεταβολής τα είδη του θυμαριού ονομάζονται χημειότυποι, ή chemovars (cv).

Όταν οι σπόροι από ένα χημειότυπο χρησιμοποιούνται για να παραχθεί ένα νέο φυτό, δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα έχουν τον ίδιο χημειότυπο με τα φυτά από τα οποία προήλθαν, το αιθέριο έλαιο το οποίο λαμβάνεται ονομάζεται population θυμάρι. Περιέχει ένα μείγμα όλων των συστατικών που είναι δυνατό από τους διαφορετικούς χημειότυπους και θα είναι μια καλή αναλογία ελαίου θυμαριού για την αρωματοθεραπεία.

Ωστόσο, ίσως είναι πιο σημαντικό να εξασφαλίσουμε αποκλειστικά ένα είδος συστατικού, αλλά πώς αυτό μπορεί να εγγυηθεί; Μπορεί να γίνει; Το βότανο δοκιμάζεται για τα συστατικά του και όταν κοπεί παίρνεται και καλλιεργείται για αυτό το συγκεκριμένο βότανο, έτσι θα αναπτυχθεί ο ίδιος χημειότυπος. Με άλλα λόγια κλωνοποιείται, αν και ο κλώνος της θυμανόλης δεν αναπτύσσεται σωστά.

Ετσι έχουμε τις εξής ποικιλίες αιθέριων ελαίων:

Thymus vulgaris cv.carvacrol (κόκκινο θυμάρι)

Thymus vulgaris cv.thymol (κόκκινο θυμάρι)

Thymus vulgaris cv.geraniol (γλυκό θυμάρι)

Thymus vulgaris cv.linalool (γλυκό θυμάρι)

Thymus vulgaris cv.thujanol-4 (γλυκό θυμάρι)

Thymus vulgaris cv.alpha terpineol (γλυκό θυμάρι)

Μολονότι τα έξι αιθέρια έλαια είναι διαφορετικά, μπορούμε, να τα απλοποιήσουμε, να τα διαχωρίσουμε σε δύο ομάδες χρησιμοποιώντας το όνομα της χημικής οικογένειας συστατικού που επικρατεί περισσότερο.

Υπάρχουν και άλλα είδη θυμαριού όπως Τhymus mastichna, (μαντζουράνα) και thymus capitatus (ρίγανη). Το Thymus serpyllum, άγριο θυμάρι, το οποίο φυτρώνει άφθονα στα χωράφια, στους λόφους και στα βουνά της νότιας Γαλλίας, χρησιμοποιείται κυρίως στην φαρμακοβιομηχανία και στην βιομηχανία καλλυντικών και το thymus citriodora, το θυμάρι με το άρωμα λεμονιού, εξασφαλίζει διαφορετικό χρώμα και γεύση για τους κήπους.