Βαλεριάνα (Valeriana officinalis)
Η Βαλεριάνα (επιστημονική ονομασία: Valeriana officinalis, Βαλεριανή η φαρμακευτική) είναι γνωστή και ως νάρδος , κέντρανθος, Διοσκουρίδειος, Αγριοζαμπούκος και πολλές ακόμα ονομασίες. Η βαλεριάνα έχει χρησιμοποιηθεί ως φαρμακευτικό φυτό, από την εποχή της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης. Ο Ιπποκράτης περιγράφει τις ιδιότητες της βαλεριάνας και ο Γαληνός τη χρησιμοποιεί αργότερα ως θεραπεία για την αϋπνία.Η ρίζα της βαλεριάνας χρησιμοποιείται για νευρασθένειες, νευρώσεις, υστερία, εξάψεις, νευρικούς σπασμούς, υπερδιέγερση και γενικά για να καταπραΰνει τα νεύρα. Χρησιμεύει στην πολυδιψία των διαβητικών. Επίσης στην αϋπνία, το βήχα και την επιληψία. Δυναμώνει την καρδιά και μπορεί μερικές φορές να μειώσει την υψηλή πίεση του αίματος, σε συνδυασμό με άλλα βότανα, αποδεικνύεται αποτελεσματική για την υπέρταση, ενθαρρύνει την επούλωση των πληγών και τα έλκη και είναι αποτελεσματική, τοπικά, για τις μυϊκές κράμπες. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως αποχρεμπτικό και μπορεί να ανακουφίσει τον νευρικό βήχα.
Θεραπευτικές ιδιότητες
Η Βαλεριανα (Valeriana Officinalis) είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα στην υφήλιο αφού χρησιμοποιείται για πάνω από 2.000 χρόνια. Οι ιδιότητες της αναφέρθηκαν για πρώτη φορά από το Διοσκουρίδη το 50 π.Χ. Πρόκειται για φυτό που ευδοκιμεί σε ολόκληρη την Ευρώπη και σε μεγάλα τμήματα της Ασίας – λόγω της χρησιμότητας της έχει πρακτικά μεταφερθεί σε ολόκληρο το κόσμο. Χρήσιμο μέρος του φυτού είναι η ρίζα του.
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία η Βαλεριάνα χρησιμοποιείται ως φυσικό ηρεμιστικό και χαλαρωτικό του νευρικού συστήματος. Σημαντική είναι η επίδραση της Βαλεριάνας σε περιπτώσεις αϋπνίας. Ανεξάρτητες κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει τως η χρήση της Βαλεριάνας μειώνει το χρόνο που χρειάζεται για να μας πάρει ο ύπνος, μειώνει τη πιθανότητα να ξυπνήσουμε το βράδυ, επιμηκύνει το συνολικό χρόνο ύπνου και γενικότερα βελτιώνει τη συνολική ποιότητα του ύπνου, ανεξάρτητα αν κάποιος έχει πρόβλημα ή όχι. Για το λόγο αυτό η Βαλεριανα είναι και γνωστή ως “God’s Valium”.
Η Βαλεριάνα θεωρείται πως είναι αποτελεσματική σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις νευρικών διαταραχών, όπως είναι το άγχος, η υπερένταση, οι πονοκέφαλοι, οι ημικρανίες και η ανησυχία. Η επίδραση της στο κεντρικό νευρικό σύστημα στηρίζεται σε πολλά συστατικά, με σημαντικότερο το GABA (gamma-aminobutyric acid).
Ένα από τα θετικά στοιχεία της Βαλεριάνας – σε σύγκριση με τα φαρμακευτικά προϊόντα – είναι πως δεν παρουσιάζει αρνητική αλληλεπίδραση με το αλκοόλ. Επίσης δεν παρουσιάζει παρενέργειες όταν καταναλώνεται σύμφωνα με τη προτεινόμενη ημερήσια δοσολογία.
H Βαλεριάνα περιέχει, μεταξύ των άλλων, πτητικά έλαια (0,5 – 2,0%), monoterpenes (0,4 – 1,4%), βαλεριανίνη, βαλερίνη, τανίνες κτλ.
Άλλες ιδιότητες της βαλεριάνας
Ανθελμινική (για παράσιτα των εντέρων)
Αντισπασμωδική (για παιδικούς σπασμούς, σε λόξυγκα και νευρικό άσθμα)
Καταπραϋντική
Χωνευτική
Τρόποι χρήσης
ΕΜΒΡΕΓΜΑ: Μουσκέψτε 2 κουταλιές ψιλοκομμένης, κατά προτίμηση φρέσκιας ρίζας σε μια κούπα κρύο νερό. Χρησιμοποιείστε το ζουμί ως κατασταλτικό για το άγχος και την αϋπνία. Προσθέστε 2-3 σταγόνες τσάι μέντας για να καλύψετε τη γεύση.
ΕΓΧΥΜΑ: Χρησιμοποιείστε το για το άγχος και την αϋπνία.
ΒΑΜΜΑ: Χρησιμοποιείστε το ως κατασταλτικό και για την αϋπνία. Η δόση ποικίλλει ανάλογα με τα άτομα: μπορεί να χρειάζονται μέχρι και 5ml, αλλά σε μερικά άτομα η δόση αυτή προκαλεί πονοκέφαλο, έτσι, αρχίστε με χαμηλές δόσεις των 1-2ml. Συνδυάστε με γλυκόριζα και άλλα αποχρεμπτικά όπως ο ύσσωπος για το βήχα. Μπορεί να προστεθεί σε μίγματα για την υψηλή πίεση του αίματος, όταν στις αιτίες της συμπεριλαμβάνονται το άγχος και η ψυχολογική πίεση.
ΚΟΜΠΡΕΣΑ: Μουσκέψτε ένα επίθεμα στο βάμμα για να ανακουφίσετε τις μυϊκές κράμπες.
ΠΛΥΣΗ: Χρησιμοποιείστε το έγχυμα ή το έμβρεγμα για τα χρόνια έλκη και για τις πληγές και για να τραβάτε αγκάθια κ.λπ. από το δέρμα.
Το Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ συνιστά τη βαλεριάνα σε δοσολογία των 400-900 mg 30 λεπτών έως 2 ωρών πριν από τον ύπνο ή μικρότερης δόσης όταν συνδυάζεται με ορισμένα άλλα συμπληρώματα. Η ρίζα της βαλεριάνας, τριμμένη σε σκόνη, μπορεί να αποτελέσει το βασικό συστατικό για κάψουλες και χάπια.
Άλλες χρήσεις
Πέραν των θεραπευτικών χρήσεων της, η βαλεριάνα χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία αλλά και για καλλωπιστικούς λόγους λόγω των όμορφων ανθέων της και της αντοχής της σε ακραίες καιρικές συνθήκες.
Παρενέργειες
Μην την καταναλώνετε για περισσότερο από 2-3 εβδομάδες χωρίς διακοπή, επειδή οι συνεχείς ή υψηλές δόσεις βαλεριάνας μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο και κακοδιαθεσία. Η βαλεριάνα ενισχύει την δράση των υπνωτικών φαρμάκων, έτσι αποφύγετε τον τύπο αυτού του φαρμάκου. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η βαλεριάνα μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση, συνήθως ως ένα δερματικό εξάνθημα, κνίδωση ή δυσκολία στην αναπνοή.
Δοσολογία: Η αποξηραμένη ρίζα πρέπει να λαμβάνεται σε ποσότητα που να μην ξεπερνάει τα 10gr. ημερησίως. Οι θεραπευτές προτείνουν την παρασκευή αφεψήματος 2-3gr τρείς φορές την ημέρα για περιπτώσεις νευρικών διαταραχών ή μία κούπα (2-3gr) μία περίπου ώρα πριν τον ύπνο σε περιπτώσεις αϋπνίας.
Εμπορεύσιμη μορφή
Αποξηραμένη και θρυμματισμένη ρίζα και Αιθέριο έλαιο