Βαλσαμέλαιο

Βαλσαμέλαιο hypericum perforatum

Το Βαλσαμόχορτο είναι ένα φυτό που φύεται σχεδόν σε όλη την Ευρώπη και συναντάται σε λιβάδια, σε δάση, σε φράχτες. Μπορούμε να το βρούμε στην Ελλάδα σε πληθώρα τόσο στη Μακεδονία όσο και στα νησιά του Αιγαίου και Ιονίου. Το ύψος του φτάνει τα 60 εκατοστά, τα φυλλαράκια του βγαίνουν αντικριστά σε αντίστοιχα αντικριστούς βλαστούς που προβάλλουν από έναν κάθετο μεγαλύτερο βλαστό, η εξωτερική δε πλευρά τους έχει πολλές διάφανες στίξεις περιτριγυρισμένες από μαύρα στίγματα. Τα άνθη είναι κίτρινα με πέντε πέταλα και με έντονα προβαλλόμενους στήμονες, που όταν τα συντρίψουμε με τα δάχτυλά μας βγάζουν έναν κόκκινο χυμό.

Λέγεται ότι πήρε το όνομα «βότανο του Αγίου Ιωάννου πρόδρομου» από τους ιππότες του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ που με τη χρήση του βοτάνου θεράπευαν τις πληγές τους από τις μάχες των Σταυροφοριών. Πιστευόταν επίσης πως το βάλσαμο «ξόρκιζε» το κακό πνεύμα (και για αυτό οι τότε παράφρονες υποχρεώνονταν συχνά να πίνουν το έγχυμα του…). Λόγω χρώματος (κίτρινο) συνδεόταν με την «χολερική» διάθεση και το έδιναν σε άτομα τα οποία παρουσίαζαν ίκτερο αλλά και υστερική διάθεση… Τέλος σε παλαιά βοτανολόγια αναφέρεται ως tutsan (Hypericum androsaemum – Υπερικόν το ούλον), από τη γαλλική λέξη toutsain ή πανάκεια που τότε χρησιμοποιούταν για κακώσεις και φλεγμονές.

Ο χαρακτήρας του βοτάνου αυτού είναι γλυκόπικρος, ψυχρός και ξηραντικός. Τα συστατικά του είναι: γλυκοσίδες, φλαβονοειδή και ρουτίνη (πτητικά έλαια, τανίνες και ρητίνη). Το βαλσαμέλαιο είναι γνωστό από την αρχαιότητα ότι θεραπεύει πληγές και εγκαύματα, ανακουφίζει τους πόνους (αναλγητικό), μαλακώνει τις φλεγμονές (αντιφλεγμονώδες) και δρα αποτελεσματικά σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν προβλήματα στο νευρικό σύστημα ως κατασταλτικό και τονωτικό για την αποκατάσταση του νευρικού συστήματος, όπως νευραλγία τριδύμου, νεκρώσεις και τραυματισμοί . Επίσης ανακουφίζει τους ρευματικούς πόνους και την ισχιαλγία και θεωρείται στυπτικό.

Πέρα από την εξωτερική του δράση το βαλσαμέλαιο δρα και εσωτερικά στο νευρικό σύστημα και μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά σε ήπιας μορφής κατάθλιψη, διαταραχές ομιλίας, διαταραχές του ύπνου και υστερίας. Οι δραστικές θεραπευτικές ουσίες βρίσκονται σε όλο το φυτό, φύλλα, βλαστούς και άνθη που συλλέγονται την εποχή της ανθοφορίας, το καλοκαίρι.

Με τα επίγεια τμήματα του φυτού μπορείτε να φτιάξετε έγχυμα, (όπως φτιάχνουμε το τσάι, δεν το βράζουμε, το αφήνουμε σε βρασμένο νερό για πέντε λεπτά) και πίνουμε δυο φλιτζάνια την ημέρα αν έχουμε νευρική ατονία, νευραλγία τριδύμου ή αϋπνίες, βάμμα για να το χρησιμοποιήσουμε για πλύσεις στομάχου, κόλπου κ.τλ.

Επίσης από τα ίδια τμήματα φτιάχνεται ένα αρωματικό λάδι το βαλσαμέλαιο με την προσθήκη ελαιόλαδου για την αποκατάσταση των νεύρων, ιδανικό για το άγχος, την ευερεθιστικότητα, την εμμηνόπαυση και τους πόνους από ισχιαλγία και νευραλγία.

Πώς να φτιάχνουμε μόνοι μας το βαλσαμέλαιο

Μπορούμε να φτιάξουμε πολύ εύκολα βαλσαμέλαιο, με το φρέσκο βάλσαμο, με ώριμα άνθη, δηλαδή αυτά που έχουν κοκκινίσει, το βάζουμε σε γυάλινο αποστειρωμένο βάζο και το καλύπτουμε με ελαιόλαδο (αναλογία 1:4, βότανο, ελαιόλαδο). Το βαζάκι το αφήνουμε 1 μήνα σε δυνατό ήλιο και το κουνάμε κάθε τόσο. Όταν θα είναι έτοιμο μετά από ένα μήνα, θα έχει πάρει ένα κόκκινο βαθύ χρώμα, μπορούμε να το σουρώσουμε, να το στύψουμε πολύ καλά χρησιμοποιώντας τουλπάνι ώστε να κρατήσουμε μόνο το λάδι. Το κρατάμε ένα χρόνο σε δροσερό μέρος. Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε και στις κρεμούλες μας!

Κάνει πολύ καλό σε εγκαύματα πρώτου βαθμού!