Γλυκάνισος Αστεροειδής (Chinese Anise, or Star)
(Illicium verum – Magnoliaceae)
Αυτό είναι μπαχαρικό, γνωστό και ως Badian γλυκάνισος. Είναι ο καρπός ενός μικρού
αειθαλούς δέντρου που ανήκει στην οικογένεια της μανόλιας. Είναι αυτοφυές στην Κίνα
και το Βιετνάμ, και δεν έχει καλλιεργηθεί με επιτυχία αλλού.
Ο αστεροειδής γλυκάνισος, είναι η κύρια πηγή της χημικής ένωσης του σικιμικού οξέος,
τον βασικό πρόδρομο στη φαρμακευτική σύνθεση του
αντι γριπικού φαρμάκου αντι γριπικού φαρμάκου οσελταμιβίρη . Το σικιμικό οξύ
παράγεται από τους περισσότερους αυτοτροφικούς οργανισμούς και ενώ μπορεί να
ληφθεί σε εμπορικές ποσότητες από αλλού, ο αστεροειδής γλυκάνισος παραμένει η
συνήθης βιομηχανική πηγή. Το 2005, προκλήθηκε μια προσωρινή έλλειψη του
αστεροειδή γλυκάνισου, από τη χρήση του στην παραγωγή Tamiflu. Αργότερα εκείνο το
έτος, ανακαλύφθηκε μία μέθοδος για την παραγωγή του σικιμικού οξέος,
χρησιμοποιώντας βακτήρια. Τώρα η Roche, αντλεί μερικές από τις πρώτες ύλες που
χρειάζεται, από τη ζύμωση των βακτηριδίων E. coli. Το ξέσπασμα της γρίπης των χοίρων
το 2009 , οδήγησε σε μια άλλη σειρά από ελλείψεις, καθώς χτίζονταν από τον κόσμο τα
αποθέματα του Tamiflu, στέλνοντας έτσι τις τιμές στα ύψη.
Ο αστεροειδής γλυκάνισος, καλλιεργείται σε τέσσερις επαρχίες της Κίνας και η
συγκομιδή του γίνεται μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου. Επίσης, βρίσκεται στο νότιο τμήμα
της Νέας Νότιας Ουαλίας . Το σικιμικό οξύ, εκχυλίζεται από τους σπόρους, με μια
διαδικασία παρασκευής 10 σταδίων, η οποία διαρκεί ένα έτος.
Στην παραδοσιακή Κινεζική ιατρική , το άνισο το αστεροειδές θεωρείται ένα θερμό και
κινούμενο βότανο και προορίζεται να συνδράμει για την ανακούφιση από την κρύα-
στασιμότητα στο Zhōng jiāo (中焦 – middle jiao).
Ο Ιαπωνικός αστεροειδής γλυκάνισος (Japanese star anise – Illicium anisatum), ένα
παρόμοιο δέντρο στην Ιαπωνία , είναι ιδιαιτέρως τοξικό και μη βρώσιμο, αντιθέτως,
καίεται ως θυμίαμα. Περιπτώσεις ασθενείας, συμπεριλαμβανομένων "σοβαρών
νευρολογικών επιπτώσεων, όπως επιληπτικές κρίσεις", οι οποίες αναφέρθηκαν μετά τη
χρήση τσαγιού από αστεροειδή γλυκάνισο, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της σκόπιμης
από οικονομικής άποψης κινούμενης νόθευσης, με αυτό το είδος. Ο Ιαπωνικός
αστεροειδής γλυκάνισος, περιέχει anisatin, ο οποίος προκαλεί
σοβαρές φλεγμονές στο ουροποιητικό σύστημα των νεφρών και τα όργανα του πεπτικού
συστήματος. Η τοξικότητα του I. anisatum, επίσης γνωστή και ως «shikimi», προκαλείται
από τις δραστικές νευροτοξίνες των anisatin, neoanisatin και pseudoanisatin, οι οποίοι
είναι μη ανταγωνιστικοί ανταγωνιστές των υποδοχέων.
Ο Αστεροειδής Γλυκάνισος ή Κινεζικός Άνηθος ή Ιλίκιο, επιστημονική ονομασία
Illicium verum, της βοτανικής οικογένειας Illiciaceae, αποτελεί τον καρπό του ομώνυμου
αειθαλούς αρωματικού δέντρου, εγγενούς της Νοτιοδυτικής Κίνας και του Βιετνάμ. Το
μπαχαρικό αυτό εισήχθη στην Ευρώπη μόλις το 1578 και εξακολουθεί να καλλιεργείται
συστηματικά μόνο στην Ασία (Κορέα, Φιλιππίνες, Βιετνάμ, Λάος, Ιαπωνία)
To αιθέριο έλαιο Anise star λαμβάνεται από την απόσταξη των σπόρων του καρπού και
έχει έντονο, γλυκό και πικάντικο άρωμα. Ως φαρμακευτικό φυτό (medicinal plant), το
ιλίκιο φέρει ιστορία άνω των χιλίων ετών. Τα κύρια μόρια της χημειοτυπικής του
σύστασης είναι: trans- anethole 88-90%, μονοτερπένια: λιμονένιο 3-5%, & σικιμικό οξύ,
ουσίες με σημαντικές αντιβακτηριακές, αντιμυκητιακές και αντιϊκές ιδιότητες. Το
σικιμικό οξύ είναι η βασική πρόδρομη ένωση για την παραγωγή του αντιγριπικού
φαρμάκου Tamiflu.