Καλεντούλα

Καλεντούλα

calendula officinalis ή calendula arvensis

Η Καλεντούλα η φαρμακευτική  ανήκει στη μεγάλη  οικογένεια των  Asteraceae που αποτελούν την μεγαλύτερη οικογένεια στο φυτικό βασίλειο  και συγγενεύει με τη μαργαρίτα… είναι πολύ συνηθισμένη σε όλη σχεδόν την Ευρωπαϊκή ύπαιθρο.

Η Καλεντούλα προέρχεται από τη Κεντρική και Νότια Ευρώπη. Είναι μονοετές φυτό, το οποίο σπάνια ξεπερνάει τα 15εκ. σε ύψος.

Στην Ελλάδα την συναντάμε σχεδόν παντού και σχεδόν όλο το χρόνο την παρατηρούμε να προσαρμόζεται σε πολύ δύσκολες καιρικές και εδαφικές συνθήκες τη βρίσκουμε σε άνυδρα εδάφη σε πλαγιές βουνών σε χωράφια σε άκρες δρόμων, σε μέρη με μεγάλη ηλιοφάνεια αλλά και σε μέρη με πολύ ψυχρές νύχτες… τη βρίσκουμε να ανθίζει σχεδόν όλο το χρόνο.

Η Καλεντούλα όπως εύκολα προσαρμόζεται έτσι και εύκολα καλλιεργείται και μπορεί να καλλιεργηθεί με σπόρους από τον Μάρτιο ως τον Μάιο και να την δούμε να ανθίζει το φθινόπωρο ή να την φυτέψουμε κατά την διάρκεια του φθινοπώρου και την άνοιξη να μας χαρίσει τα λουλούδια της.

Το όμορφο αγριολούλουδο Καλεντούλα – λέγεται ότι κατάγεται από την Αίγυπτο αλλά τη συναντάμε σε όλους τους αρχαίους λαούς: Έλληνες, Ρωμαίους, Άραβες, Ινδούς – ως θεραπευτικό βότανο το οποίο ανθίζει τις πρώτες μέρες των περισσότερων μηνών – στις καλένδες λατινικά kalendae η οποία ερμηνεύεται ως “πρώτη ημέρα του μήνα” από τους Ρωμαίους – εξ ου και το όνομά της «Καλεντούλα» …

Τα πέταλα του άνθους της Καλεντούλας είναι βρώσιμα και υπάρχουν αναφορές πως κατά την αρχαιότητα οι Έλληνες και οι Πέρσες τα χρησιμοποιούσαν ως “γαρνιτούρα” σε κάποια από τα εδέσματά τους. Οι λαοί της Κεντρικής Ευρώπης (λ.χ. Γερμανοί) συνήθιζαν να προσθέτουν άνθη Καλεντούλας στις σούπες τους για να τους δώσουν “άρωμα”. Σήμερα χαρίζουν ακόμα στις σαλάτες μας και σε πολλές σούπες το ζωηρό πορτοκαλί χρώμα των λουλουδιών της που μπορεί να αντικαταστήσει τον κρόκο-σαφράν τα δε φύλλα της όταν τα τρίψουμε ανάμεσα στα δάχτυλά μας μάς δίνουν μια χαρακτηριστική ευωδιαστή μυρωδιά από το αιθέριο έλαιο…

Θεραπευτικές χρήσεις

Οι περισσότεροι αρχαίοι πολιτισμοί γνώριζαν  τις θεραπευτικές ιδιότητες της Καλεντούλας, έτσι την χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία παθήσεων του πεπτικού συστήματος για την αποτοξίνωση του ήπατος και της χοληδόχου επίσης τα λουλούδια της να έχουν εφαρμοστεί σε κοψίματα και πληγές για να σταματήσει η αιμορραγία να προληφθεί η λοίμωξη και να επιτευχθεί η επούλωση. Επίσης η Καλεντούλα χρησιμοποιήθηκε για διάφορες ασθένειες των γυναικών καθώς και για τη θεραπεία ορισμένων παθήσεων του δέρματος.

Τη βρίσκουμε κατά τη διάρκεια του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου και κατά  διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου οι γιατροί – όταν υπήρχε έλλειψη φαρμάκων φρόντιζαν με Καλεντούλα τις ανοιχτές πληγές, καθώς ήδη γνώριζαν τις αντισηπτικές ιδιότητες του φυτού όπου τα άνθη της χρησιμοποιήθηκαν στα πεδία των μαχών σε ανοιχτές πληγές ως  αντιαιμορραγικό, αντισηπτικό επουλωτικό φάρμακο και τη βρίσκουμε επίσης να χρησιμοποιείται με αυτόν τον τρόπο από τους γιατρούς της εποχής μας…

Παρατηρούμε λοιπόν ότι το βότανο Καλεντούλα ιστορικά να παίζει σημαντικό ρόλο στον τομέα της ιατρικής σε πολλούς πολιτισμούς, και εξακολουθεί να είναι σημαντική στην εναλλακτική ιατρική μέχρι και σήμερα…

Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία, η Καλεντούλα χρησιμοποιείται “εσωτερικά” ως ρόφημα για την αντιμετώπιση του έλκους και της επώδυνης εμμηνορρυσίας και “εξωτερικά” με κομπρέσα για την περιποίηση πληγών, εγκαυμάτων και τσιμπημάτων εντόμων.  

Θεωρείται πως είναι εξαιρετικό βότανο για το έλκος, τη γαστρίτιδα και τις λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος. Θεωρείται πως δρα και ως χωνευτικό. Παράλληλα η Καλεντούλα έχει τη φήμη πως είναι αποτελεσματική στους έντονους πόνους και τις κράμπες της περιόδου. Υποστηρίζεται πως η αποτελεσματικότητά της πιθανώς να οφείλεται στο γεγονός πως έχει σπασμολυτικές ιδιότητες.

Όταν η Καλεντούλα χρησιμοποιείται επιδερμικά, τότε οι ιδιότητές της – όπως περιγράφονται από πολλούς βοτανοθεραπευτές – είναι πραγματικά εντυπωσιακές. Η Καλεντούλα θεωρείται πως έχει θαυμάσιες επουλωτικές αρετές, οι οποίες στηρίζονται στην αντισηπτική και αντιβακτηριακή της δράση. Έτσι η Καλεντούλα προτείνεται από τους βοτανοθεραπευτές για την περιποίηση της ακμής, της φλεβίτιδας, των εκζεμάτων και των κρεατοελιών.

Για τους θεραπευτικούς  σκοπούς χρησιμοποιούνται τα αποξηραμένα πέταλα του βοτάνου που έχουν τις ιδιότητες:

• ισχυρές επουλωτικές
• τονωτικές
• αντισηπτικές
• στυπτικές
• αντιμυκητιακές
• εμμηναγωγές – βοηθά σε περιπτώσεις καθυστέρησης και επώδυνης εμμήνου ρήσης
• αντισπασμωδικές – ιδιαίτερα για το στομάχι και την δυσμηνόρροια
• εφιδρωτικές
• αντιεμετικές
• καθαρτικές
• αντισκορβουτικές
• αντιφλογιστικές
• αντιβακτηριδιακές

Σύμφωνα με τους βοτανοθεραπευτές, η Καλεντούλα μπορεί να γίνει αφέψημα αν βραστεί για 10-15 λεπτά σε νερό (υπολογίστε πως θα χρειαστείτε 5γρ. για την παρασκευή κάθε “κούπας” ροφήματος). Μπορείτε να καταναλώνετε μέχρι και 3 κούπες Καλεντούλας την ημέρα (πρωί, μεσημέρι, βράδυ πριν από το γεύμα).

Αν θέλετε να προετοιμάσετε μία κομπρέσα, απλά τοποθετήστε μία ποσότητα του βοτάνου μέσα σε μία κατσαρόλα, καλύψτε με νερό και σιγοβράστε για 10-15 λεπτά. Βουτήξτε ένα καθαρό πανί (πετσέτα, γάζα κ.τλ.) μέσα στο αφέψημα. Τοποθετήστε το πανί πάνω στην επιδερμίδα (όσο είναι ζεστό).

Εναλλακτικά μπορείτε να φτιάξετε ένα κατάπλασμα τυλίγοντας το ίδιο το βότανο που έχετε βράσει σε μία γάζα και στερεώνοντας την επάνω στο σώμα.

Επίσης σε φαρμακολογικές μελέτες έχει παρατηρηθεί πως το εκχύλισμα της Καλεντούλας έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιϊικές ιδιότητες.

Ενεργεί  και ευνοεί την έκκριση χολής είναι τονωτικό του συκωτιού και ενισχύει επιπλέον το ανοσοποιητικό σύστημα.

Επίσης σε επιστημονικές μελέτες παρατηρήθηκε πως το υδατικό εκχύλισμα της  Calendula officinalis που ελήφθη με μία νέα μέθοδο εκχύλισης απέδειξε διπλή δράση: κυτταροτοξική δραστικότητα κατά του όγκου  και ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες – ενεργοποίηση

Εγχυμα

Το έγχυμα της Καλέντουλας εκτός του ότι είναι πάρα πολύ νόστιμο – δοκιμάστε το με μέλι είναι γευστικότατο και μπορούμε να πίνουμε μέχρι και τρία φλυτζάνια την ημέρα vμας προσφέρει και πάρα-πάρα πολλά οφέλη για την υγεία…

• ενισχύει την καρδιά
• τονώνει τα αιμοφόρα αγγεία
• απομακρύνει το γήρας

σε περιπτώσεις στοματίτιδας και φαρυγγίτιδας οι γαργάρες με έγχυμα καλεντούλας είναι άκρως αποτελεσματικές διότι μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο και να συμβάλει στη θεραπεία…

το έγχυμα της Καλεντούλας έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για:

• τη δυσκοιλιότητα
• τα έλκη του στομάχου
• το δωδεκαδακτυλικό έλκος
• τις κοιλιακές κράμπες και
• τις κράμπες της περιόδου των γυναικών χάρη στις σπασμολυτικές της ιδιότητες ενώ προωθεί την έμμηνο ρύση επίσης

Το ποδόλουτρο με λουλούδια Καλεντούλας ξεκουράζει τα πονεμένα και πρησμένα πόδια ενώ η πόση η πλύση και η επάλειψη με έγχυμα βοηθάει στη θεραπεία των κιρσών.

Ασφάλεια

Η Καλεντούλα γενικώς είναι ένα ασφαλέστατο βότανο για τους περισσότερους από εμάς όταν λαμβάνεται από το στόμα ή όταν εφαρμόζεται με τις διάφορες μορφές της στο δέρμα αλλά τα άτομα που είναι αλλεργικά σε φυτά της  οικογένειας Asteraceae / Compositae όπως η μαργαρίτα το χαμόμηλο τα χρυσάνθεμα πρέπει να είναι πολύ προσεχτικά με την Καλεντούλα διότι μπορεί γυναίκες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού πρέπει να είναι προσεκτικές με τη Καλεντούλα  λόγω των αλλεργικών αντιδράσεων και μέχρι να έχουμε περισσότερες επιστημονικές μελέτες…

Για την αλληλεπίδραση της Καλεντούλας με συμβατικά φάρμακα δεν υπάρχουν επιστημονικές εκθέσεις αλλά πρέπει τα άτομα που παίρνουν ηρεμιστικά – λαμβάνοντας Καλεντούλα μαζί με ηρεμιστικά φάρμακα μπορεί να προκληθεί  υπερβολική υπνηλία – φάρμακα για την πίεση και τον διαβήτη να συμβουλεύονται το γιατρό του…

Χρησιμοποιείστε επίσης το 100% φυσικό βάμμα Καλεντούλας

 Για την κρέμα Καλεντούλας πατήστε εδώ