Άκορος ο κάλαμος
To φυτό:.Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Acorus Calamus (Άκορος ο κάλαμος) και ανήκει στην οικογένεια των Αροειδών. Είναι φυτό πολυετές, υδρόφιλο, με άρωμα μανταρινιού που φτάνει σε ύψος τα 1,25 μέτρα. Έχει φύλλα μακρά, σωληνοειδή στη βάση τους και λογχοειδή στο πάνω τους μέρος και στέλεχος με τρεις γωνίες. Το καλοκαίρι βγάζει ένα μοναχικό στάχυ με μικρά δυσδιάκριτα πρασινοκίτρινα σκούρα άνθη σε πλάγια μασούρια και μάκρος ενός δακτύλου, που δεν ωριμάζουν. Η ρίζα του είναι παχιά και έρπουσα.
Το συναντούμε στις όχθες λιμνών, ποταμών, ρεμάτων και ρυακιών. Παρά το γεγονός ότι δεν μπορεί να βλαστήσει μόνο του, στην Ευρώπη έχει εξαπλωθεί με τη βοήθεια του νερού, που μεταφέρει τμήματα από τις ρίζες του σε άλλα μέρη. Στη χώρα μας συναντάται αυτοφυές, μόνο στη Λακωνία και αυτό σπάνια.
Υπάρχουν τέσσερις ποικιλίες που Άκορου Κάλαμου που διαφοροποιούνται μεταξύ τους. Η κύρια διαφοροποίησή τους αφορά το συστατικό άσερον που υπάρχει μέσα στο αιθέριο έλαιο της ρίζας. Αυτό είναι ένα ηρεμιστικό και αντιβιοτικό συνθετικό, το οποίο όμως είναι τοξικό. Η ασερόνη υπάρχει κύρια μέσα στο αιθέριο έλαιο της Ινδικής ποικιλίας και πολύ λιγότερο στην Ευρωπαϊκή ποικιλία. Οι ποικιλίες της Β. Αμερικής και της Σιβηρίας είναι απαλλαγμένες από το συστατικό αυτό και κατά συνέπεια προτιμούνται για την φαρμακευτική χρήση του βοτάνου. Σήμερα για θεραπευτικούς λόγους χρησιμοποιούμε τη ρίζα του βοτάνου που συλλέγεται Σεπτέμβριο και Οκτώβριο
Ιστορία: Από την αρχαιότητα, το αναφέρουν ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος. Χρησιμοποιούσαν το καλάμι αυτό για την παρασκευή του «Ακορίτη Οίνου», που ήταν γνωστός από εκείνα τα χρόνια για τις τονωτικές και διεγερτικές του ιδιότητες. Επίσης το χρησιμοποιούσαν οι αθλητές για να δυναμώσουν και να θρέψουν τους μυς τους. Ο Διοσκουρίδης αναφέρει τον Άκορο Κάλαμο για την θεραπεία της αλωπεκίας.
Συστατικά: Τα συστατικά της ρίζας είναι 1-4% αιθέριο έλαιο (που περιέχει, ασερόνη, ισοευγενόλη, καλαμίνη, λιναλοόλη, ευγενόλη, αζουλίδη, πιπίνη, κινεόλη, καμφορά κ.λ.π.) , γλίσχρασμα, πικρά στοιχεία, γλυκοσίδη, τανίνη, ακορικό οξύ και φυτική κόλλα.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις: Το βότανο δρα ως άφυσο, μαλακτικό και αντισπασμωδικό. Συνδυάζει τις μαλακτικές ιδιότητες του γλισχράματος με την άφυση δράση του πτητικού ελαίου και τη διεγερτική δράση των πικρών στοιχείων. Διεγείρει τη λειτουργία του ήπατος και της χολής.
Είναι εξαιρετικό τονωτικό για τον γαστρεντερικό σωλήνα. Χρησιμοποιείται σε όλα τα είδη δυσπεψίας, γαστρίτιδα και στα γαστρικά έλκη. Διεγείρει την μειωμένη όρεξη και δρα θετικά σε περιπτώσεις εξάντλησης και αδυναμίας που οφείλονται σε πρόβλημα του πεπτικού συστήματος. Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σε περίπτωση κολικού που οφείλεται σε τυμπανισμό (από αέρια) με καλά αποτελέσματα. Στην περίπτωση μάλιστα αυτή μπορούμε να συνδυάσουμε τη δράση του με την Πιπερόριζα και Διοσκορία. Επίσης στα γαστρικά προβλήματα μπορούμε να συνδυάσουμε τη δράση του με Σπειραία και Αλθαία.
Παρασκευή και δοσολογία
Χρήση ως αφέψημα: Βράζουμε μια κουταλιά του τσαγιού ξηρό βότανο σε 1 φλιτζάνι νερό για 3 λεπτά. Σβήνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε 10 λεπτά πριν το σουρώσουμε και το πιούμε μισή ώρα πριν από το πρωινό ή το γεύμα. Το βράδυ το αποφεύγουμε γιατί προκαλεί άφθονη διούρηση.
Προφυλάξεις: Αν είστε υποτασικοί, παίρνετε φάρμακα για την κατάθλιψη ή φαρμακα που προκαλούν υπνηλία πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό πριν καταναλώσετε το βότανο. Επίσης αν παίρνετε αντιόξινα για το στομάχι το βότανο θα μπορούσε να μειώσει λίγο την αποτελεσματικότητα τους. Η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει εμετό ή γαστρεντερικά προβλήματα.
Παρασκευή και δοσολογία
Χρήση ως αφέψημα: Βράζουμε μια κουταλιά του τσαγιού ξηρό βότανο σε 1 φλιτζάνι νερό για 3 λεπτά. Σβήνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε 10 λεπτά πριν το σουρώσουμε και το πιούμε μισή ώρα πριν από το πρωινό ή το γεύμα. Το βράδυ το αποφεύγουμε γιατί προκαλεί άφθονη διούρηση.
Προφυλάξεις: Αν είστε υποτασικοί, παίρνετε φάρμακα για την κατάθλιψη ή φάρμακα που προκαλούν υπνηλία πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό πριν καταναλώσετε το βότανο. Επίσης αν παίρνετε αντιόξινα για το στομάχι το βότανο θα μπορούσε να μειώσει λίγο την αποτελεσματικότητα τους. Η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει εμετό ή γαστρεντερικά προβλήματα.
Διατίθεται επίσης ως αιθέριο έλαιο και βάμμα.
